Raúl del Pozo

Gaztela-Mantxako Unibertsitateko Analisi Ekonomiko eta Finantzetako Departamentuko irakasle titularra

Hamabost urteko lan-esperientzia arlo soziosanitarioko ikerkuntzan, irakaskuntzan, proiektuen kudeaketan eta finantzaketan, argitalpen zientifikoen, finantzatutako proiektu publiko eta pribatuen eta hainbat sariren bidez bermatuta.

Prestakuntza
Enpresen Administrazio eta Zuzendaritzan lizentziaduna eta Finantza Ekonomian eta Kontabilitatean doktorea Gaztela-Mantxako Unibertsitatean, Ikerketa Soziosanitarioko Programan. Ebaluazioa eta kudeaketa. Finantza Erakundeetako masterra, unibertsitate berean. Besteak beste, espezializazio-ikastaroak egin ditu Politika Soziosanitarioen Ekonomiaren Ebaluazioan, Osasunaren Ekonomian, Analisi Estatistiko Aurreratuan edo Ingeniaritza Finantzarioan.

Esperientzia
Gaztela-Mantxako Unibertsitateko (UCLM) Ikerketa Soziosanitarioen Zentroan (CESS) hasi zuen bere karrera profesionala, eta bertako eta nazioarteko proiektuetan eta gai soziosanitarioei buruzko graduondoko hainbat ikastarotan hizlari gisa parte hartu zuen. Ondoren, irakasle eta ikertzaile izan zen UCLMko Analisi Ekonomiko eta Finantza Sailean, eta, gaur egun, irakasle titularraren lanbide-kategorian egiaztatuta dago.

Ikerketa-ildoak
UCLMko Ekonomia, Elikadura eta Gizartea Ikertzeko Taldeko kidea eta CESSen kolaboratzailea, 30 argitalpen baino gehiagorekin aldizkari zientifikoetan, eta horietatik gutxienez 25 Journal Citation Reports-en (JCR) sartuta daude. Haren ildo nagusiak finantza korporatiboak eta ebaluazio ekonomikoa dira. Bertan, mendekotasunaren kostuak eta finantzaketa aztertzen ditu, bai eta osasunari eta bizi-kalitateari buruzko informazioa aztertzeko programen eta esku-hartzeen kostua eta eraginkortasuna ere.

José Luis Fernández

London School of Economics-eko irakaslea eta Care Policy and Evaluation Centre-ko zuzendaria

José Luis Care Policy and Evaluation Centre-ko (Zaintza Politikak Ebaluatzeko Zentroa) zuzendaria da London School of Economics and Political Sciences-en. NIHReko Helduen Gizarte Arretako Politiken Ikerketa Unitatea (ASCRU) ere zuzentzen du, Ingalaterrako Osasun Ministerioarentzat osasun- eta gizarte-zerbitzuen politikak ebaluatzen dituena.

Jose Luis osasunaren ekonomialaria da, eta 25 urte baino gehiagoko esperientzia du zahartzearekin, osasun- eta gizarte-arretaren arteko elkarreraginarekin eta osasun- eta gizarte-arretako sistemen eta zerbitzuen ebaluazio ekonomikoarekin lotutako politiken ebaluazioan. Gizarte-laguntzaren finantzaketa-sistemaren profil handiko hainbat berrikuspenetan parte hartu du Ingalaterran, eta aholkulari espezializatu gisa jardun du Komunen Ganberako Osasun Batzorde Hautatuaren gizarte-laguntzari buruzko ikerketan.

2010ean, Epe Luzeko Zaintza Politiken Nazioarteko Sarea (ILPN) sortu zuen. Sare horrek akademiko eta arduradun politikoak lotzen ditu epe luzeko zainketen azterketan. Halaber, aholkularitza eman die Ingalaterrako Osasun eta Gizarte Laguntza Sailari, Erresuma Batuko Altxorrari, Europako Batzordeari, Garapenerako Asiako Bankuari eta Osasunaren Mundu Erakundeari.

Gorka Urtaran

Gizarte Politiken Saileko foru diputatua, Arabako Foru Aldundia

Ikasketak
– Soziologian lizentziatua, hiri-soziologiaren eta soziologia politikoaren adarretan, UPV-EHU (1993-1998).
– Migrazioetan unibertsitateko espezialista, UPV-EHUko graduondokoa (2002)
– “Gobernua eta analisi politiko konparatua” doktoretzako ikasketa aurreratuen diploma (DEA) (2003-2005).

Hizkuntzak
Euskara: EGA

Ibilbide profesionala eta politikoa
– Gasteizko alkatea (2015eko ekainetik-2023ko ekainera)
– EAJ-PNVren bozeramailea Gasteizko Udalean (2011tik aurrera)
– Arabako BBNNko EAJ-PNVko prokuradore lanarekin uztartzen du bere lana (2007-2011)
– Gasteizko Udaleko karrerako funtzionarioa, Soziologo lanpostua Gizarte Esku-hartze Saileko talde teknikoan (2000-2011)
– Arabako BBNN batzarkidea (2007-20119

Amaia Antxustegi: “Garrantzitsua da emakumeek egiten duten ekarpena aitortzea.”

Horrela berresten du Amaia Antxutegik, Bizkaiko Foru Aldundiko Gizarte Ekintzako diputatuak. Zaintzei buruzko Kongresuan izango da “Egoitza-eremuko zaintzak” gaiari buruzko ikaskuntzak eta jardunbide egokiak partekatzeko. Amaiaren ustez, emakumeek zaintzetan egiten duten ekarpena aitortzeaz gain (ikusezin bihurtutako zeregina baita), ikuspegi komunitariotik eta administrazioekin batera bideratu behar dira zaintzak.

Amaia, zer partekatu nahi zenuke Zaintzei buruzko Kongresuan?

Zaintzen garrantzia. Erronka hori administrazioarentzat ez ezik, gizarte osoarentzat ere bada. Eta Bizkaiko Foru Aldundiak ildo horretan dituen proiektuak.

Kontuan izanik zaintza-lanak gizarteak egituratzen dituela eta, aldi berean, desberdintasuna adierazten eta erreproduzitzen duela, zure ustez, zergatik da beharrezkoa zaintzen aldeko itun bat lortzea? Itun horrek zer-nolako edukiak izan behar lituzke?

Beharrezkoa da zaintzen lana onartzea. Duela gutxi arte, familia-eremuko lan ikusezina zen, eta horren pisua emakumeek izaten zuten. Eta horrela izaten jarraitzen du askotan, etxean eta etxetik kanpo lan egiteak duen zama bikoitzarekin eta, besteak beste, maila emozionalean dituzten ondorioekin.

Garrantzitsua da emakumeek arlo horretan egiten duten ekarpenaren inguruan sentsibilizatzea eta kontzientziatzea, batez ere, gure ama eta amonen ekarpena. Haien ekarpenari esker, gauden tokian gaude, eta daukagun ongizate-mailaz goza dezakegu. Onarpen hori garrantzitsua da. Hortik aurrera, zaintzak ikuspegi komunitario batetik bideratu behar dira, baina baita administrazioen artean batera eta zeharka ere, kasu horretan ikuspegi sozial eta sanitariotik, batik bat. Aldi berean, Hirugarren Sektoreko erakundeen esperientzia eta ezagutza izan behar ditugu nahitaez.

Zein eragilek parte hartu behar dute itun horretan?

Administrazio Publikoa, Hirugarren Sektorea eta gizartea, oro har.

Eman arrazoi pare bat Donostian Zaintzei buruzko Kongresuan egoteko

Gai nahiko garrantzitsua iruditzen zait bertan parte hartzeko eta beste administrazio batzuekin eta inplikatutako eragileekin esperientziak eta proiektuak partekatzeko.

Txetxu Ausín: “Zaintzen itun baten beharra publikoki planteatzea da bizitza soziala eta politikoa modu errealistan bideratzea.” 


Argi eta garbi. Txetxu Ausin ikertzaile zientifikoa eta CSICeko Filosofia Institutuko zuzendaria da, eta lana etika publikoan, bioetikan, giza eskubideetan eta teknologia disruptiboen filosofian oinarritzen du. Filosofian doktore ere bada, eta zaintza ondasun publikotzat hartu behar dela dio, zaintza zaindu behar dela eta kolektiboki antolatzeko modua bilatu behar dela. Zaintzak instituzioen, erakundeen eta pertsonen bitartez birbanatzea defendatzen du. Ausinek zaintzen iraunkortasunari buruz eta, zehazki, “Ikuspegi pertsonal eta sozialetik, zaintza etikoa eta iraunkorra bermatzeko” moduari buruz hausnartzeko antolatutako eztabaida-mahaian parte hartuko du.

Txetxu, zer partekatu nahi zenuke Zaintzei buruzko Kongresuan?

Filosofiatik zaintza etikaren eta politikaren ardatz nagusi gisa jartzen duen gogoeta partekatu nahi nuke, kontuan izanik giza bizitza pentsaezina dela zaintza-harremanik gabe. Zaintzarik gabe ez legoke antolaketa sozialik, ekonomikorik, kulturalik edota politikorik. Elkarren mendeko pertsonak gara, eta, ondorioz, guk beste batzuk zaintzen ditugu eta gu zaindu egiten gaituzte. 

Kontuan izanik zaintza-lanak gizarteak egituratzen dituela eta, aldi berean, desberdintasuna adierazten eta erreproduzitzen duela, zure ustez, zergatik da beharrezkoa zaintzen aldeko itun bat lortzea? Itun horrek zer-nolako edukiak izan behar lituzke?

Ondo baino hobeto dakigu zaintzen krisi baten aurrean gaudela. Bizitza luzatzea eta bizi-itxaropena handitzea lorpen sozial izugarria da, baina horrekin batera, ugalkortasun-tasak behera egin du, familia-eredu berriak sortu dira, emakumea lan-merkatuan sartu da, eta gizonen erantzunkidetasunik eza gertatu da (FMIren arabera, BPGd globala %4 haziko litzateke ordaindu gabeko lana hobeto banatuta egongo balitz). 

Horri gehitu behar zaizkio ongizate-estatuaren eta laguntza publikoen murrizketak. Horren guztiaren ondorioz, gero eta desoreka handiagoa sortu da zaintzen premiaren (2050erako, Espainian 80 uretik gorako biztanleria hirukoiztea aurreikusten da) eta horien horniduraren artean. Pertsona gutxik ase ahal izango dituzte beren zaintza-beharrak desberdintasuna eragiten duen merkatuaren bidez (azpienplegua, isolamendua eta bakardadea, gaixotasuna…). Hori dela-eta, zaintza ondasun publikotzat hartu behar da, zaintza zaindu behar da, eta kolektiboki antolatzeko modua bilatu behar da. 

Zaintzen aldeko itunak eragina izan beharko luke gizarte-ugalketarako zaintzen zentraltasunean, eta, beraz, zaintzak instituzioen, erakundeen eta pertsonen bidez birbanatzeko premian. Eva Feder Kittayren arabera, “bakoitzari, haren zaintza-beharren arabera, bakoitzak zaintzeko duen bere gaitasunaren arabera, eta gizarte-erakundeen laguntza arreta eta zaintza ematen dutenen eskura jartzeko, baliabideak eta aukerak”. 

Zein eragilek parte hartu behar dute itun horretan?

Erakundeak, enpresak, hirugarren sektorea eta herritarrak. Ituna erakundeek bultzatu behar badute enpresarekin eta gizarte zibileko erakundeekin lankidetzan, bereziki gizarte-zerbitzuekin lotuta daudenak, azken batean itun “sozial” bat da, eta konpromiso komunitarioak eskatzen ditu zaintzen krisiak lantzeko eta beste gizarte-lotura berri bat ere bai. 

Eman arrazoi pare bat Donostian Zaintzei buruzko Kongresuan egoteko 

Gizartean bizitzea, azken batean, elkar zaintzea da. Zaintzak hausnarketaren eta politika publikoen erdigunean jartzea ezinbestekoa da erreprodukzio sozialerako. Zaintzen inguruko itun bat publikoki planteatzea bizitza sozial eta politikoa modu errealistan bideratzea da. Joan Trontok dioen moduan: “Demokrazia nahi dugu, eta horrek esan nahi du guztion artean partekatu behar ditugula, modu berdin eta justuan, zaintzek dituzten penak eta pozak”. 

Etxean geratzen laguntzeko etxeTIC zerbitzua

2021az geroztik, Bizkaiko Foru Aldundia aurrera egiten ari da arriskuak prebenitzera eta hautematera bideratutako teknologietan oinarritutako etxeko laguntza-sistema bat eratzeko, erreferentziazko zentro bateko arreta presentzial puntualarekin konbinatuta, eta foru-zerbitzu publiko berri batean gauzatu da. Etxean egoten laguntzeko zerbitzu publikoa, etxeTIC izenekoa, etxean arriskuak monitorizatu, prebenitu eta detektatzea ahalbidetzen duten teknologia berrietan oinarritutako zerbitzua da, erreferentziazko zentro batean arreta presentzial puntualarekin konbinatuta.

Doako zerbitzua da, mendetasun-egoeran dauden pertsonei arreta emateko gainerako zerbitzu eta prestazioekin bateragarria, eta mendetasun-egoeran dauden adin guztietako pertsonei zein haien zaintzaileei zuzenduta dago, eta jarduera-gunea zaintzaileen ongizatera eta bizi-kalitatera ere zabaltzen du.

Helburuak
– Zainketak ematen laguntzea eta laguntzea, zainketa-ekosistemaren balorazio integrala eginez, ekosistema osatzen duten pertsonek helburu zehatzak planteatuz, eta ekosistemako pertsonekin adostutako helburu horiek betetzen aurrera egiteko plan zehatz bat eginez.
– Mendetasun-egoeran dauden pertsonen eta haien zaintzaileen ongizatea eta bizi-kalitatea hobetzea, beren etxeetan egoteko nahia errespetatuz, baita laguntza eta zaintza behar badute ere.
– Nahi ez den instituzionalizazio-atzerapena.
– Zaintzaileen gainkarga eta isolamendua, nahi ez den bakardadea eta zaintzaileen bizi-proiektua prebenitzeko estrategiak gutxitzea.

Ikuspegia
– Mendetasun-egoeran dauden pertsonen eta haien zaintzaileen eskubideen ikuspegia.
– Arreta pertsonalizatua, egoera bakoitzari eta pertsonen nahiei eta lehentasunei egokitutako laguntzak emanez.

Antzemaneko giltza-faktoreak
– Teknologia: konektatuta egoteko beste bide bat da, gaitasunak mantentzeko eta zaintza-lanetan laguntzeko.
– Kasuaren kudeatzaile bat, beti beste aldean.
– Laguntza-taldeak eta berdinen arteko komunitatea eraikitzea; egoera berean dauden beste batzuekin topo egiten duten zaintzaileak, zaintzaileen bakardade-sentimendua murriztuz.
– Informazioa eta prestakuntza, gaitzeko eta beldurrak kentzeko, zainduarekiko konexioa galtzeko (dementzia kasuetan), egoera konplexuei eta gatazkatsuei aurre egiteko, etab.

Aurkitutako zailtasunak
– Pertsonalizazio handiagoan aurrera egitea: laguntzak malgutzea eta dibertsifikatzea, zentrora joateko ordutegiak…
– Informazioa biltzeko eta partekatzeko baliabideak izatea, estrategietan aurrera egiteko, estrategiak ebaluatzeko eta abar.
– Arreta dibertsifikatzea, hainbat laguntza behar duten pertsonengana iristeko.

Etorkizuneko ildoak
– Etxean egoteko laguntza-zerbitzua lurralde osora zabaltzea.
– Bizi-kalitatearen balorazioan aurrera egitea, batez ere haren alderdi subjektiboetan eraginez.
– Nahi ez den bakardadearen detekzioan sakontzea eta horri heltzeko jarduera-ildoak garatzea.
– Isolamendu eta bakardade handiagoko bizipenak sor ditzaketen kolektibo espezifikoen (gaixotasun mentala, dementzia) zaintzaileei eta pertsonei arreta ematen sakontzea.

Informazio gehiago: https://www.bizkaia.eus/eu/etxetic

Gipuzkoa Zaintza Lurraldea: tokiko zaintza-ekosistemak

Jarduketa honek tokiko zaintza-ekosistemak (gizarte eta osasunaren arlokoak nahiz soziosanitarioak) dinamizatu, sistematizatu, ebaluatu eta eskalatzen ditu helize laukoitzaren ikuspegitik. Hala, reference sites ereduaren arabera, zenbait arloko lankidetza bateratzen du: gizarte- eta osasun-zerbitzuetako sistemak, administrazio publikoen hiru mailak, lau sektoreak (4S) eta esparru akademikoa (unibertsitateak eta gizarte-zaintzetan eta zaintza soziosanitarioetan adituak diren beste ezagutza-zentro batzuk).

Gipuzkoan dagoeneko 14 tokiko ekosistema daude Gipuzkoa Zaintza Lurraldea – Iraupen Luzeko Zaintzetarako Lurralde Estrategiaren barruan, eta lehen esperientzia egin nahi da Arabako landagunean. UPV/EHUk 2023. urtean ibilbide jakin bat egina duen lehenengo ekosistema ebaluatuko du: Pasaia Herri Lab. Era berean, Gipuzkoako Gizarte Politiketako Sailaren eta Eusko Jaurlaritzako Berdintasun, Justizia eta Gizarte Zerbitzuetako Sailaren arteko hitzarmena esparrutzat joko da Gipuzkoan tokiko zaintzen ekosistema dinamizatu, sistematizatu, ebaluatu eta eskalatzeko. Aurrekoaren harira, Eusko Jaurlaritzak zenbait tresna EAE guztira zabalduko ditu, lurralde bakoitzeko administrazio publikoekin lankidetzan.

Bere helburua da Gipuzkoa lurralde zaintzaile bihurtzea eta, horretarako, zaintzen eraldaketa eta zerbitzuetan oinarritutako arreta- eta zaintza-eredutik erkidegoaren partaidetzarekin pertsonengan funtsatutako zaintza-eredurantz trantsizioa errazten duten prozesuak bultzatzea.

Gizarea. Harremanetan Oinarritutako Arretaren Eredua (HOA)

Arabako Gizarte Ongizaterako Foru Erakundeak (GOFE) bultzatu du Harremanetan Oinarritutako Arretaren Eredua (HOA) ezartzea GOFEren mendeko zentro eta zerbitzuetan, Haurren eta Familiaren, Gizarte Esku-hartzearen, Adinekoen eta Desgaitasuna duten Pertsonen arloetan, egoitza-zentroak zainketa-komunitatetzat hartuta.

La ACR reconoce que la atención de calidad ocurre cuando existen fuertes relaciones, recíprocas e interdependientes entre todas las personas involucradas en la atención, incluyendo a la persona cuidada, la familia y al personal. Se trata de construir y mejorar las relaciones y la experiencia de atención de las personas residentes, familias y personal y primar el apoyo emocional, los afectos y la empatía.

La ACR aparece como un concepto abarcador que vendría a superar al denominado “centrado en la persona”, con él se pretende que la residencia sea una comunidad de cuidados en donde se valore tanto a las personas a las que cuidamos como al personal y a la familia y a las amistades.

Aunque con el tiempo se piensa en implantar el modelo en todas las áreas del Instituto Foral de Bienestar Social, dado el perfil de las personas con las que había experiencias previas, se ha comenzado por las residencias de personas mayores Lakua, Ajuria, Zadorra y Txagorritxu, así como en la Residencia Etxebidea para personas con discapacidad y necesidad de apoyo generalizado.

Dolors Comas d’Argemir

Rovira i Virgili Unibertsitateko gizarte-antropologiako katedradun emeritua

Dolors Comasek ibilbide luzea egin du antropologia ekonomikoari, generoari eta desberdintasun sozialei buruz ikertzen. Tarragonako Udaleko zinegotzia, Kataluniako Parlamentuko diputatua eta Kataluniako Ikus-entzunezkoen Kontseiluko kontseilaria izan da. Ikuspegi bikoitz horretatik, akademikoa eta politikoa, nekazarien familiako aldaketak, emakumeen aurkako indarkeria, gizonek zaintzan duten inplikazioa edo zahartzearen ondoriozko zaintza-beharrak landu ditu, argitalpen ugarirekin. Zaindu adinekoak eta mendekoak covid-19aren garaian (Tirant Humanitateak, 2022) bere azken liburuak pandemian gertatutakoa aztertzeaz gain, mendekotasunaren arretarako sistemaren defizitak ere erakusten ditu, eta eredua aldatzeko alternatibak ematen ditu.

Amaia Antxustegi

Gizarte Ekintzako foru diputatua, Bizkaiko Foru Aldundia

1978an jaio zen Flandesko Knokke – Heist herrian. Lekeition hazi zen, gaur egun bizi den herrian.

Zuzenbide Ekonomikoa ikasi zuen Deustuko Unibertsitatean. 2006an, Bizkaiko Foru Aldundiko Administrazio Orokorreko teknikari lanpostua lortu zuen, eta Emakume eta Familia Zerbitzuan lan egin zuen 2015era arte.

2007tik 2021era Lekeitioko Udaleko zinegotzia izan zen, eta horietako azken sei urteetan alkateorde eta Gizarte Politiken, Emakumearen eta Berdintasunaren eta Herritarrekiko Harremanen, Udalaren Barne Antolaketaren eta Giza Baliabideen arduradun politikoa izan zen.

2021eko martxoan Iraunkortasuna eta Ingurune Naturaleko foru diputatu izendatu zuten, eta 2023ko uztailetik Gizarte Ekintzako foru diputatua da.

Webgune honek cookieak erabiltzen ditu, propioak zein hirugarrenenak. “Onartzen dut” botoia sakatuz gero, aipatutako cookie-ak eta gure cookie politika onartzen duzula adierazten ari zara. Sakatu “Irakurri gehiago” lotura, informazio gehiago lortzeko.